Katar, zatkany nos u dziecka to częsty problem w wieku przedszkolnym. Zatkany nos to problem z oddychaniem, odczuwaniem smaku i zapachu — a zatem i z apetytem, a także kaszel — nasilający się zwłaszcza w godzinach wieczornych — po położeniu dziecka do snu oraz w godzinach porannych.
Musimy pamiętać o tym, że czysty nos zapewnia dziecku zdrowie. Błona śluzowa nosa jest pierwszą barierą, z którą spotykają się wszystkie cząsteczki krążące w otaczającym powietrzu — zarówno zanieczyszczenia, pyły, alergeny, jak i drobnoustroje (bakterie i wirusy ). Katar — wynika z naturalnej odpowiedzi obronnej — w ten sposób organizm „wyrzuca” nieproszonych gości, aby nie doprowadzić do poważniejszej choroby. Wielu rodziców martwi się, że przedszkolak „ciągle” ma katar i może to jakiś niedobór odporności? Wręcz przeciwnie.
Czysty nos jest ważny!
Dziecko do pierwszego roku życia oddycha tylko nosem, nie przez usta. Najmłodsze dzieci nie mają jeszcze wypracowanej umiejętności samodzielnego wydmuchiwania nosa — to zadanie rodziców!
O czym trzeba pamiętać przy czyszczeniu nosa?
Dla bezpieczeństwa dziecka, przed każdą toaletą nosa myjemy swoje ręce, aby niepotrzebnie na infekować dziecka swoimi bakteriami czy wirusami z naszych dłoni.
Jakie preparaty można stosować u niemowląt?
U niemowląt przede wszystkim używamy soli fizjologicznej (0,9% NaCl). Wówczas wkraplamy dziecku do każdego „dziurki” nosa po 1-2 krople, układamy dziecko na boku lub na brzuchu. Musimy pamiętać, że błona śluzowa jest bardzo delikatna i łatwo można ją uszkodzić.
Bardzo dobrym rozwiązaniem jest również stosowanie wody morskiej w sprayu. Ważne jest, aby prawidłowo podawać dziecku ten preparat, nie podrażnić błony śluzowej nosa, lub jej uszkodzić. Najlepiej, aby końcówka, którą wkładamy do nosa, była odpowiednio dopasowana do wieku dziecka.
Czy trzeba czyścić nos codziennie?
Warto to robić regularnie, aby nie indukować u dziecka potencjalnego ryzyka rozwoju choroby. Szczególnie zaczyna to być ważne podczas infekcji. Wówczas nos dziecka jest przytkany, co utrudnia mu oddychanie, a przez to prawidłowe funkcjonowanie w ciągu dnia. Dodatkowo zatkany nos to kłopot u noworodków i niemowląt karmionych piersią. Dziecko podczas jedzenia nie dosyć, że ma zatkany nos to jeszcze do tego zajętą buzię. W ten sposób bardzo się męczy, a wielokrotnie odmawia jedzenia. Codzienna toaleta nosa sprawia, że błony śluzowe są nawilżone.
Czy warto i kiedy użyć aspiratora do czyszczenia nosa?
Warto — jeśli poprzednie metody (czyli sól fizjologiczna i woda morska) okazują się mało skuteczne, a wydzielina kataralna na tyle zalega w nosie, że trzeba ją ewakuować.
Jak czyścić nos u starszych dzieci?
U dzieci starszych sytuacja jest nieco łatwiejsza. Po pierwsze musimy dziecko nauczyć prawidłowo dmuchać nos. Polega to na mocnym dmuchnięciu nosem przy jednej „dziurce nosa” zatkanej, czyli dziecko de facto musi dmuchnąć nosem w jedną „dziurkę”, następnie to samo robimy z drugą stron nosa. Zwracajmy uwagę, gdy dziecko wykonuje te czynności samodzielnie. Po prostu zawsze musi być jedno skrzydełko nosa naciśnięte palcem.
U dzieci starszych możemy stosować podobnie jak u maluszków: sól fizjologiczną i wodę morską.
Irygacja nosa (płukanie zatok)
Możemy również stosować specjalne zestawy do irygacji zatok. Polega to na wprowadzeniu do nosa pod nieco większym ciśnieniem, np. soli fizjologicznej. Dzięki temu drugą stroną nosa wydostaje się wydzielina zalegająca w nosie i zatokach. Zawsze używajmy preparatów specjalnie do tego przeznaczonych, gdyż stosując nieodpowiedni sprzęt, możemy zrobić po prostu dziecku krzywdę (podając pod zbyt dużym ciśnieniem, uszkadzając śluzówkę nosa itd.).
Pamiętajmy, że wiele czynników, wpływa negatywnie na prawidłowe funkcjonowanie nosa:
- niewłaściwa temperatura otoczenia (zbyt niska lub zbyt wysoka),
- nieodpowiednie nawilżenie powietrza,
- dym tytoniowy!!! Bierne narażenie na dym tytoniowy jest jednym z najsilniejszych czynników ryzyka gorszego przebiegu infekcji u dzieci!
Zadbajmy o to, aby w otoczeniu dziecka stworzyć jak najlepsze warunki, żeby mały nosek szybciej poradził sobie z infekcją.
Powodzenia!